اما اوضاع به همان منوال نمانده، رشد جمعیت تحصیل‌کرده و نیاز آنها به کار متناسب با تحصیلات‌شان باعث‌شده تا مؤسسات و بعدها وب‌سایت‌های کاریابی هم وارد عمل شوند؛ مؤسساتی که سعی دارند بهترین شغل موجود را برایمان پیدا کنند. با اینکه اوج فعالیت مؤسسات کاریابی مربوط به زمانی بود که هنوز سایت‌های کاریابی به اندازه امروز مطرح نشده بودند و دسترسی به اینترنت محدودتر بود ولی هنوز مؤسسات کاریابی زیادی هستند که منتظر تماس کارجویان مشتاق کارند و تفاوت‌شان با چند سال قبل فقط در این است که سایت‌های پر و پیمانی را هم ضمیمه دم و دستگاه‌شان کرده‌اند.
کار مورد نظر شما در دسترس نیست
درست همان موقع که بعد از زیرورو کردن هرروزه نیازمندی‌ها از پیداکردن شغل دلخواه‌تان ناامید شده‌اید، آگهی‌های رنگ و وارنگ کاریابیها تازه به چشم‌تان می‌آیند؛ تبلیغاتی که با رنگ‌های تند و فونت‌های درشت می‌خواهند توجه جماعت بیکار و بی‌حوصله را به‌خودشان جلب کنند و با یک جمله تبلیغاتی درست و درمان کار را در یک قدمی‌تان نشان دهند. از آنجا که کاریابیها می‌دانند بیکاران عزیز از کاغذبازی و تلفن‌های الکی بیزار شده‌اند، روند ثبت‌نام را خیلی ساده و سریع توضیح داده‌اند. وقتی به دفتر کاریابی مراجعه کنید، فقط کافی است 5 هزار تومان به‌حساب کاریابی بریزید تا اسم‌تان وارد لیست طویل جویندگان کار مؤسسه شود. بعد از آن، مشاور شغلی با انجام مصاحبه درصورت امکان فرصت‌های شغلی متناسب با شرایطتان را به شما معرفی می‌کند. «درصورت امکان» یعنی درصورتی که کارفرمایی به فردی با مشخصات شما احتیاج داشته، به مؤسسه کاریابی آگهی داده و به قول خودشان اعلام نیاز کرده باشد. وقتی فرصت شغلی برای شما وجود داشته باشد، باید از بین فرصت‌های پیشنهادی یکی را انتخاب کنید و به همراه کاریاب‌تان برای اطلاع از جزئیات بیشتر بروید سر وقت کارفرما. اما اگر چنین کارفرمایی وجود خارجی نداشته باشد، از اینجا به بعد همه‌‌چیز به‌عهده کاریابی است و خانم منشی از شما می‌خواهد تا منتظر تماس آنها بمانید. این خبر دادن هم مثل تماس گرفتن بعضی از شرکت‌ها نیست که به آینده‌ای نامعلوم موکول شود؛ معمولا تا یک هفته بعد از مراجعه با شما تماس گرفته می‌شود. خلاصه اینکه می‌توانید مطمئن باشید که مؤسسات کاریابی تمام تلاش‌شان را می‌کنند تا حداقل برای گرفتن حق‌الزحمه‌شان هم که شده، شما را بگذارند سرِ کار!
ما برای کار کردن آمده‌ایم
قبل از جشن و خوشحالی، به تعهدات‌تان دقت کنید تا خدای ناکرده کلاه سرتان نرود. طبق قوانین وزارت کار، حق‌الزحمه کاریابی داخلی برای قراردادهای یکساله و بیشتر برابر با 50درصد حداقل دستمزد اعلام شده از سوی شورای‌عالی کار در سال‌جاری برای یک ماه است. اگر حقوق ثابت‌تان بیشتر از حداقل دستمزد اعلام‌شده شورای‌عالی کار باشد، آن وقت باید 20درصد تفاوت حقوق‌تان با حداقل دستمزد گفته‌شده را به حق‌الزحمه اضافه کنید. اگر قرارداد کاری شما به‌مدت کمتر از یک‌سال باشد، طبق قوانین باید به نسبت ماه‌های کارکرد‌تان حق‌الزحمه پرداخت کنید. دقت کنید که کاریابیها حق دریافت حق‌الزحمه برای مدت زمان کمتر از یک ماه را ندارند. می‌توانید مذاکره کنید که حق‌الزحمه‌تان را به‌صورت اقساط بپردازید. مؤسسات کاریابی می‌توانند موقع معرفی موقعیت شغلی برای دریافت حق‌الزحمه‌شان، از شما سفته بگیرند. اما میزان این سفته نباید بیشتر از حداقل حقوق اعلام شده از سوی شورای‌عالی کار باشد. ضمنا کاریابی حق ندارد مدارک شخصی‌تان مثل شناسنامه، گواهینامه یا گذرنامه را به عنوان تضمین، نزد خود نگه دارد. طبیعی است که شما هم باید از آنها رسید بگیرید. اگر به هر دلیلی هم از کار اخراج شدید یا تصمیم گرفتید کارتان را رها کنید، باید حق‌الزحمه کاریابی را به‌طور تمام و کمال و به اندازه مدت زمان قرارداد پرداخت کنید.
توقع پایین، شغل عالی
با همه این دنگ و فنگ‌ها، هنوز هم کار و بار کاریابیها سکه است و تعداد بیکارهایی که خسته از مصاحبه‌های شغلی بی‌نتیجه سراغ این مؤسسات می‌روند، زیاد است. رامین یکی از همین آدم‌هایی است که با وجود مدرک کارشناسی ارشد مدیریت داخلی، همه‌‌چیز را به دست کاریابی سپرده و فقط می‌خواهد کار کند؛ «آنقدر از بیکاری خسته شده بودم که فقط می‌خواستم جایی مشغول بشوم، اصلا مهم نبود کجا. برای همین هم وقتی گفتند کارفرمایی برای انجام یکسری کارهای ساده اداری کارمند می‌خواهد، بی‌معطلی قبول کردم. قبل از من، مؤسسه به یک کارشناس مدیریت این کار را پیشنهاد داده بود اما چون آن خانم کار را قبول نکرد به من گفتند.» اوضاع خیلی از کسانی که به مؤسسات کاریابی مراجعه می‌کنند، شبیه رامین است؛ کسانی که دیگر توجهی به پرستیژ اجتماعی شغل و حتی میزان ارتباط آن با تحصیلات‌شان ندارند. رحیمی، مسئول یکی از دفاتر کاریابی که به‌علت نزدیکی مؤسسه‌اش به وزارت کار همیشه سرش شلوغ است، می‌گوید: «افرادی هستند که 6 ماه است مشخصاتشان را به ما داده‌اند و هنوز کار پیدا نکرده‌اند اما خیلی‌ها هم در همان هفته اول ثبت‌نام مشغول به کار می‌شوند چون فقط به‌دنبال کاری برای امرار معاش هستند. طبیعی است احتمال اینکه یک کارفرما برای کارمندی با مشخصاتی دقیقا مشابه کارجویی که به ما مراجعه کرده، آگهی بدهد خیلی کم است. اما من معتقدم اگر کمی سطح توقعات را پایین بیاوریم و ایده‌آل‌ها را کنار بگذاریم، برای همه کار هست». با چند ساعت وقت گذراندن در دفاتر کاریابی متوجه می‌شوید که هر روز تعداد آدم‌هایی که فقط دنبال کار با مشخصات دلخواه خودشان هستند کمال‌گرا کمتر می‌شود و بیشتر مراجعان جزو همان گروهی هستند که می‌خواهند هر طور شده جایی دست‌شان بند شود.
کار را از کاردان بخواهید
بعضی از کاریابیها با همان تماس تلفنی و اطلاع از مدرک‌تان به شما می‌گویند که در بانک فرصت‌های شغلی‌شان کاری برای شما سراغ دارند یا نه. البته با این تماس فقط از وجود کار مطمئن می‌شوید و برای طی مراحل اصلی باید حضوری بروید مؤسسه. اما دسته دوم که بیشتر مؤسسات کاریابی را شامل می‌شوند با تلفن گویا از شما استقبال می‌کنند و درخواست می‌کنند که برای پر کردن فرم و مشاوره شغلی تشریف‌فرما شوید. همان اول کار هم باید مبلغی بابت راهنمایی و مشاوره شغلی و علاوه بر این، برای صدور کارت بیکاری بپردازید. حتما مراقب باشید که هر مؤسسه کاریابی که تبلیغش را روی در و دیوار و روزنامه‌ها دیدید، الزاما قانونی نیست و برای اینکه مطمئن شوید یک مؤسسه کاریابی قانونی است یا نه، باید به قسمت کاریابی سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنید. آنجا لیست تمام کاریابی‌های داخلی و خارجی معتبر به همراه نشانی و شماره تلفن‌شان وجود دارد. http://mcls. gov. ir/fa/kar/karyabi
خودتان آنلاین باشید
اگر حوصله مؤسسات کاریابی را ندارید و می‌خواهید بی‌واسطه با بازار کار و کارفرما در ارتباط باشید، می‌توانید بروید به سایت‌هایی که هم کارفرما و هم کارجو اطلاعات‌شان را در آن به اشتراک می‌گذارند. روش کار سایت‌هایی که به شکل غیرحضوری برایتان کار پیدا می‌کنند، درست مثل مؤسسات کاریابی است با این تفاوت که در اینجا شما باید شخصا زحمت معرفی‌کردن خودتان به بازار کار را بکشید و در ضمن با مطالعه تمام فرصت‌های شغلی موجود، دست‌تان برای انتخاب بازتر است. مقدار مبلغی هم که باید برای دسترسی به بانک اطلاعات سایت و ثبت‌نام بپردازید، معمولا کمتر از مؤسسات کاریابی است. عنوان شغل، مقطع‌تحصیلی، رشته و گرایش، حداقل سابقه کار، وضعیت تأهل و بیمه، میزان حقوق، جنسیت و محدوده سنی مواردی هستند که در فرم کارفرماها وجود دارد و شما می‌توانید با خواندن آنها از جزئیات شرایط کاری مطلع شوید. درصورت قبول شرایط هم به کارفرما پیغام می‌دهید رزومه‌تان را بخواند. بعضی اوقات هم کارفرماها بدون دادن آگهی یکراست می‌روند سراغ رزومه‌ها و کارمند مطلوب‌شان را پیدا می‌کنند. در کل، مشکلی که در این سایت‌ها وجود دارد این است که تعداد کارجو‌ها چندین برابر کارفرماهاست و این نشان می‌دهد که کارفرماها هنوز هم روش‌های سنتی را ترجیح می‌دهند.
